Ofisin Diğer Projeleri
İlgili Projeler

Güney Ege’de Geleneksel Taş Ev

Gökova Körfezi’ne bakan dağ köyünde gerçekleştirilen taş ev, yörenin kaybolmaya yüz tutmuş yerel konut kültürünü ve anonim yapı sanatını yansıtmayı amaçlamaktadır.

İnşaatı yerel taş ve ahşap ustaları tarafından yörenin yapım teknikleri ve malzemeleri ile yapılmıştır. Yörede yapılan gezilerde ve çeşitli kaynaklardan yerel yapı sanatına dair yapım teknikleri incelendi; ev bu araştırmalar sonucunda elde edilen bilgilere dayandırılarak tasarlandı. Yerel taş duvar kalınlıkları, kat yükseklikleri, pencere boyutları ve oranları, taş yapıların kütle oransallığı, hem planda hem de kesitte irdelendi; ahşap döşeme sistemi, döşemeyi oluşturan dilimlerin aralıkları örneklerle tespit edildikten sonra tasarıma başlandı. Bu araştırmanın öncelikli amacı yerinde yerel ustalar tarafından inşaatı yapacak olan ustaların bilgi ve birikimlerine, yörenin taş ev kültürüne uygun bir mimari projenin geliştirilmesiydi.

Tasarım aşamasında, yapının, kent kültürünün getirdiği bilgi ve alışkanlıklar ile stilistik arayışlardan arındırılması[1]; evin, anonim sayılabilecek, bilgisi ve kuralları kolektif olarak paylaşılan, kendi içinde çeşitlenmeye açık bir sistem[2] olan yerel yapı sanatını yansıtması amaçlandı. Yörede yapılan geçmiş örneklerin yapım tekniklerinin araştırılması, bu teknikleri kullanarak yapılacak evin tasarlanması, yapım tekniğinden yola çıkarak yöredeki mekan ölçülerinin ve yapıların oran ve orantılarının tespit edilerek bu oransallıkta yapının üretilmesi amaçlandı.

Yerel yapı sanatı her farklı yapının üretiminde geleneksel yapı sisteminin, yapının konumu ve yapıyı yaptıranın isteklerine göre yeniden yorumlanması sürecini içeriyor. Yapım tekniğine ait bilgiler ve kurallar mevcut örnekler üzerinden gözlemlenebiliyor[3] ve yerel yapı ustaları bu bilgi ve kuralları, geleneksel yapı kültürüne bağlı kalarak, her yapıda yeniden ilişkilendiriyor. Yerel yapı ustasının yapıyı oluşturmadan önce başvurduğu soyut düşünce, geleneksel yapı kültürünün ürünü varsıl örnekleri üreten yapı sistemine ait bilgi ve kuralların ustanın karşılaştığı anlık yapı sorunsalı bağlamında her seferinde yeniden ilişkilendirilmesi ile oluşuyor. Bu günümüz kent kültüründe sınırsız biçim ve yapım tekniğini ilişkilendirebilen mimarların soyut düşüncesinden çok farklı bir yaklaşım.[4] Malzeme ve yapım tekniğinin sınırlı, kurallarının kesin olduğu yerel yapı sanatı tasarımcı için kısıtlayıcı gibi gözükse de geleneksel yapı örnekleri incelendiğinde aynı sistem içinde üretilen yapıların varsıl çeşitliliği gözlemlenebilir. 

İki katlı, toplam 67m2 büyüklüğündeki taş ev Milas İlçesi’nin Gökova Körfezine bakan Bozalan dağ köyü sınırları içinde bulunmaktadır. Arsası, Bozalan Köyü’nün batıya uzanan yamacında toplam bir dönüm büyüklüğünde ince ve uzun bir parseldir. Taş ev, parselin batı ucunda konumlandırılmıştır ki bu noktadan parselin tümü gözlemlenebildiği gibi arka planda mevcut köy ve uzakta deniz manzarasına ev açılmaktadır. Evin araziye yerleştirilebilmesi için öncelikle alt kotta yeni bir istinat duvarı yapılmış, arazi düzeltilmiş ve evin yerleşebileceği teras oluşturulmuştur.

Evin plan kurgusu, mimari kesit ve görünüşlerin tasarımı, yapı sisteminin kendi iç kuralları doğrultusunda geliştirilmesi ile oluştu. Yerel yapım tekniği ile üretilen yapıların önerdiği yaşam biçimi de yeni yapılacak evde irdelendi. 67m2 kullanılabilir alanın iki katta planlandığı evin en önemli mekanı da bölgenin iklim koşullarına uygun bir şekilde tasarlanan; eve girildikten sonra merdiven ile üst katta ulaşılan ve “hayat” olarak adlandırılan yarı açık mekandır. Hayat, iki farklı kotu birbirine bağlamakta, yatak odalarına buradan ulaşılmaktadır. Ayrıca, evin hakim olduğu manzara da en etkileyici bir şekilde bu mekandan gözlenebilmektedir.

--

[1] Kemal Aran, Beyond Shelter Anatolian Indigenous Buildings,  Ankara, 2000.
[2] Cengiz Bektaş, Halk Yapı Sanatından Bir Örnek Bodrum, İstanbul, 1996.
[3] Aran, Beyond Shelter, sayfa 121.
[4] Aran, Beyond Shelter, sayfa 122.

Künye
Proje Yeri: Milas, Muğla
Proje Tipi: Tek Ev / Villa
Proje Tipi Grubu: Konut
İşveren: Nejat Yılmaz
Fotoğraf: Ali Kural
Proje Başlangıç Yılı: 2004
Proje Bitiş Yılı: 2005
İnşaat Başlangıç Yılı: 2005
İnşaat Bitiş Yılı: 2006
Arsa Alanı: 1,000 m²

Pin It
Mimar

Ali Kural