İlgili Projeler

Kalıpdışı

Kalıpdışı projesi, TÇMB, Baştaş Çimento, Konya Çimento sponsorluğunda ve TOBB ETÜ Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleşmiş olan Betonart Mimarlık Yaz Okulu 2019’un IV numaralı atölyesinde üretilmiş olan projedir.

Tasarım ekibi anlatıyor:

Yaz okulu sürecinde cevaplanması hedeflenen*: “Kullanıcının ya da deneyimleyenin üretim sürecine katılması, onu dönüştürmesi sağlanabilir mi?”, “Farklılıkların varlığından beslenerek ‘olanaklılığı’ arttırmak mümkün müdür?”, “Duvarın olası biteviyeliği, bütünün alt parçalar ve bileşenleriyle birlikte yeniden ele alınmasıyla değiştirilebilir mi?”, “Alt parçaların ve beton bileşenlerinin özgün farklılıklarının bütün içerisinde kaybolmadığı, parçaların bütünü dönüştürebildiği başka bir tür ‘duvar’ tartışılabilir mi?”, “Tasarımcılar için ‘esnek’ bir malzeme olduğu kabul edilegelmiş olan betonun, endüstriyel kalıp alışkanlıkları içinde hapsolduğu katılık, kalıbın dışına çıkarak kırılabilir mi?” gibi sorulardan yola çıkarak, Betonart 2019 Mimarlık Yaz Okulu’nun teması olan “Standartlaştırma” bağlamında duvar kavramını yeniden ele alındı. Duvarın nerede başlayıp nerede bittiği, neyin duvar olup olmadığı gibi sorular, duvar kavramı çerçevesinde sorgulandı.

Bauhaus’tan itibaren gelen rasyonalizasyon ve tektipleştirme ile duvarın inşası sırasında hangi noktalarda nasıl müdahale edilebilir olduğu konusu tartışıldı. Bu noktada kalıp meselesi ön plana çıktı ve betonu aslında tektipleşmesine neden olan kalıbın değişmesi ve dönüşmesi gündeme geldi. Kalıbın tekrarlanabilir olması betonun biricikliğinin bozulmasına neden olur. Bu nedenle kalıbı, sabit ve tek tip olmaktan çıkarıp sonuç ürünün kullanıcı müdahalesi ile değişen ve her denemede farklı ürünler ortaya çıkmasına sağlayan bir tür sistem geliştirildi. Bu sistem 19 adet 10x10 cm’lik ahşap taşıyıcılardan ve 9 adet 105x210 cm’lik çelik ızgaralardan oluşan ahşap bir çerçevedir. Bu çerçeve sistemi içine gerilecek esnek malzeme ve çerçevedeki açıklıklar betona priz alma süreci boyunca müdahale etme imkanı verir. Çeşitli asma, germe prensibi ile kullanılacak olan esnek malzemenin potansiyeli ve dayanıklılığı test edilir.

Tasarım süreci sonunda kullanılabilecek esnek malzemeler araştırılmıştır ve bunlarla çeşitli denemeler yapılmıştır. Bu süreçte kumaş, mesh, sineklik, sünger ve güvenlik filesi gibi çeşitli esnek malzemeler kullanıldı ve bu malzemeler çeşitli birleştirme metotları ve betonun püskürtme veya dökme gibi farklı uygulama teknikleri kullanılarak denemeler yapıldı. Denemeler boyunca sonuç ürünün dayanıklılığı ve statik olarak nasıl davrandığı test edildi. Bu denemeler de sonuç ürün olarak atölye sonunda sergilendi. Nihai olarak elde edilen ürünler ise polar kumaş kullanılarak elde edildi. Bu süreçte önce çerçeve içinde kullanılan kumaşa şekil ve stabilize sağlamasında yardımcı olacak ahşaplar çelik ızgaralardan karşılıklı olarak geçirildi ve daha sonra kumaş katman katman harca bulanarak ahşaplar üzerine serildi. Kumaşın tamamı harç ile buluşup serildikten sonra püskürtme işlemi ile kumaşın her tarafına harç uygulandı ve harcın kuruması beklendi. Son olarak kuruyan beton duvar çerçeveden çıkartılıp sergi düzenine uygun şekilde yerleştirildi ve bu adıma kadar denenmiş ara ürünlerle beraber sergi son şeklini aldı.      

Bu süreç boyunca denemeler yardımıyla geliştirilen kalıp dışı sistemin potansiyeli ve denenen farklı malzemeler tartışılan kavramların farklı yönlerini görmemizi sağladı. Atölye sonunda sergilenen üretimler duvar kavramının yeniden irdelenmesi ve beton duvarı kalıp tekniğinden kurtararak “kalıp dışı” bir sistem önerisi üzerinden yeniden tartışılabilmesine de imkan verdi.

*Betonart Mimarlık Yaz Okulu ve 2019 temasına dair daha fazla bilgi için: https://betonart.com.tr

Künye
Proje Yeri: Ankara, Çankaya
Proje Tipi: Geçici Strüktür / Enstalasyon
Proje Tipi Grubu: Eğitim
İşveren: Betonart Mimarlık Yaz Okulu
Proje Yöneticisi: Ramazan Avcı, Ozan Gürsoy, Emre Şavural, Fatih Yavuz
Proje Başlangıç Yılı: 2019
Proje Bitiş Yılı: 2019
İnşaat Başlangıç Yılı: 2019
İnşaat Bitiş Yılı: 2019

Pin It
Mimar

İlayda Akak

Esra Ergün

Gökalp Yiğit Denktaş

Alp Fahri Ardıç

Furkan Alisinoğlu
Yardımcı Mimar(lar)
Büşra Bal