1. Mansiyon, Cumhuriyet Mahallesi Spor Kompleksi ve Rekreasyon Alanı Proje Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

1.0.0.ÇEVRE ÖLÇEĞİNDE TASARIM KARARLARI

Mimari açıklama raporu yarışma arazisinin büyüklüğü ve talep edilen fonksiyonlar dahilinde çevre ve yapı ölçeğinde tasarım kararları adı altında hazırlanmıştır.

1.1.0.REKREASYON KORİDORU OLUŞTURULMASI (OD1 – OD2)

Mevcut imar planı gözetilerek Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı'nın yakın çevre ile ilişki kurması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda arazi yakın çevresinde 4 farklı odak noktası belirlenmiştir: OD1 Yunus Emre Mahallesi, OD2 Cumhuriyet Mahallesi, OD3 Kuzey Konut Gelişim Yönü, OD4 Güney Konut Gelişim Yönü. OD1 ve OD2 no'lu odaklar imar planında yer alan park alanları yardımıyla birer rekreasyon koridoru olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda topoğrafik verilerle biçimlenen rekreasyon koridorunda sırasıyla şu mekanlar konumlandırılmıştır; Park D, 6. Etap TOKİ Konutları, Yeşil Anfi, Koruluk Alan, Bitki Koleksiyon Parseli, Yaya Alt Geçidi, Karakol, Gölet, Tenis Kortları, Park E, Park F, Yunus Kent TOKİ Konutları. Öngörülen bu rekreasyon koridoru ile Yunus Emre Mahallesi ile Cumhuriyet Mahalleleri arasında açık / kapalı mekânsal ilişkinin sürdürülmesi amaçlanmıştır.

1.2.0.REKREASYON KORİDORU OLUŞTURULMASI (OD3 – OD4)

Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı'nın kuzey ve güney yönlerinde halen hızlı bir şekilde yapılaşma devam etmektedir. Yakın gelecekte mahalle nüfusunun önemli miktarda artış göstereceği aşikardır. Bu gerçek gözetilerek, kuzey ve güney yönlerindeki toplu konut alanlarının park ile ilişkilendirilmesi amaçlanmış ve 2 farklı odak noktası belirlenmiştir: OD3 Kuzey Konut Gelişim Yönü, OD4 Güney Konut Gelişim Yönü. OD3 ve OD4 no'lu odaklar imar planında yer alan park alanları yardımıyla birer rekreasyon koridoru olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda topoğrafik verilerle biçimlenen rekreasyon koridorunda sırasıyla şu mekanlar konumlandırılmıştır; Park A, Park B, Park C, Alt Meydan, Meyva Bahçesi, Piknik Alanı, Tenis Kortları, Gölet, Futbol Sahaları, Organik Deneysel Tarım Alanı, Tema Parkı, Spor Kompleksi, Spor Alanı Parseli.

1.3.0.YAKIN ÇEVREDE BULUNAN TOPLU KONUT ALANLARININ PARK İLE İLİŞKİLENDİRİLMESİ

Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı'nın yakın çevresin 6. Etap TOKİ toplu konutları, Polis Lojmanları ve Yunus Kent konutları bulunmaktadır. Toplu konut alanlarının dışında yakın gelecekte arazinin batısında yer alan sağlık tesisi ve orta öğretim okulunun da inşa edilerek faaliyete geçeceği düşünülmüştür. Bu doğrultuda Park alanı içerisine her bir yapı adasından yaya ulaşımının sağlanması amaçlanmış ve 14 farklı giriş noktası düzenlenmiştir: G01 Ticaret Bölgesi Park Girişi, G02 Güney Girişi, G03 TOKİ Konutları Girişi (7516.sokak), G04 TOKİ Konutları Girişi (7518.sokak), G05 Eras Camii Girişi, G06 Okul Girişi, G07 Meydan Girişi, G08 Sağlık Tesisi Girişi, G09 TOKİ 6. Etap Konutları Girişi, G10 TOKİ Konutları Girişi (7523.sokak), G11 Yaya Alt Geçidi Bağlantısı, G12 (Ortaokul Girişi), G13 Spor Kompleksi Kuzey Girişi, G14 Ticaret / Pazar Alanı Girişi. Önerilen bu giriş noktaları ile komşu parsellerle kurulan ilişki kuvvetlendirilmiştir.

1.4.0.SOSYAL DONATI ALANLARININ PARK İÇERİSİNDEKİ KONUMLARININ BELİRLENMESİ

Park alanı içerisinde 3 ana fonksiyon / kamusal mekan belirlenmiştir; Kent Meydanı, Yeşil Anfi ve Spor Kompleksi. Bu 3 ana fonksiyon arazinin uç noktalarına yerleştirilmiş ve arada kalan üçgen alan park içi rekreasyon alanı ve gölet olarak değerlendirilmiştir. Ana fonksiyonlar park alanının sınırlarına yakın tutularak park içi sirkülasyonun homojen bir şekilde dağılması amaçlanmış ve mümkün olduğunca yeşil alanlar arttırılmıştır.

1.5.0.MEVCUT DERE YATAĞININ GÖLET OLARAK İŞLEVLENDİRİLMESİ

Arazinin yaklaşık olarak orta noktasında yer alan dere yatağı topoğrafik bir veri olarak değerlendirilmiştir. Arazinin merkezi konumundaki bu alanda teraslamalı şekilde gölet tasarlanmıştır. Gölet etrafında yürüyüş parkuru, bisiklet parkuru ve özellikli peyzaj alanları oluşturulmuştur. Gölet'in batısına büfe / çay bahçesi yerleştirilmiş, gölet içerisinde 2 farklı noktada yapay ada oluşturulmuştur. Adalara yaya köprüleri ile ulaşım sağlanmıştır. Adalardan ilki üzerinde küçük çaplı gösterilerin sergilenebileceği bir etkinlik adası olarak düzenlenmiştir. Diğer adaya ise ahşap konstrüksiyondan gözlem kulesi yerleştirilmiş ve tüm parkın tek bir noktadan algılanması sağlanmıştır.

1.6.0. ÇEVRESEL BİLİŞİM ÖZELİNDE CUMHURİYET MAHALLESİ KENT PARKININ İRDELENMESİ

Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı çevresel bilişim özelinde 5 alt bileşenden meydana gelmiştir: yaya yolları, kenarlar, bölgeler, odak noktaları ve işaret öğeleri.
Yaya yollarının fiziki oluşumları Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı'nın OD1, OD2, OD3 ve OD4 odak noktaları arasında oluşturulan yolların iz olarak birbirleri ile ilişkilendirilmesinden oluşmuştur. Bu sayede kentsel dokunun devamlılığının sağlanması amaçlanmıştır. Birbirleri ile bağlanan yaya yolları sonucunda doğal olarak alt parseller ortaya çıkmıştır (Meyve Bahçesi parseli, tenis kortları parseli, futbol sahaları parseli vb.) Öngörülen yaya yolları ile kullanıcıların / gözlemcilerin hareket halindeyken çevresel öğeler ile algılayabilmesi ve bütün ile ilişkilendirmesi amaçlanmıştır. Yaya yolları rekreasyon koridoruna paralel şekilde uzanan bisiklet yolu ile de ayrıca ilişkilendirilmiştir.

Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı sınırları / kenarları, mevcut taşıt yolları ile sınırlandırılmıştır. Kuzey yönünde 7542. Sokak, Doğu yönünde 132. Cadde, Güney yönünde 7518. Sokak, Batı yönünde 7521. Sokak ile belirlenmiştir. Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı arazisi toplu konut arazilerinin bulunduğu yapı adalarının ortasında yer alan bir boşluktan ibarettir. Sınırlandırılmış boşluk kullanıcıların / gözlemcilerin içeriye kolayca 'sızabilecekleri' bir alan olarak değerlendirilmektedir.

Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı'nda bölgeler, yaya yollarının fiziki oluşumlarına istinaden ortaya çıkan alanlar bütünüdür. Kent parkı bu şekilde yaklaşık 10 bölgeden oluşmuştur. Her bölgenin sınırı yaya yollarıdır. Bölgeler büyüklüklerine ve rekreasyon koridoru ile ilişkisine göre farklı fonksiyonlara ayrıştırılmıştır: temalı bahçe, çocuk parkı, deneysel organik tarım alanı, spor alanları, koruluk alan, etkinlik çayırı vb.

Odak noktaları, kullanıcıların / gözlemcilerin Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı ile ilişkilerini kuvvetlendiren stratejik ve imgesel düğüm noktaları olarak düşünülmüştür. Bu bağlamda Park içerisinde 5 farklı odak noktası öngörülmüştür. İlk odak noktası, baskın imgesel değere sahip olan Kent Meydanı olarak düşünülmüştür. Bu alan aynı zamanda Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı'na gelen kişileri karşılayıcı bir konuma sahiptir. Arazinin orta noktasında yer alan Gölet, arazinin batısında yer alan ve alt geçit ile bağlantılı Yeşil Anfi, arazinin doğusunda konumlu futbol sahaları ve arazinin güney ucunda konumlu spor kompleksi diğer odak noktaları olarak ele alınmıştır.

İşaret öğeleri, kullanıcılar / gözlemciler için dışsal öğeler olarak algılanan noktasal referanslardır. İşaret öğeleri alanın zihinsel tanımlanmasında yardımcı öğelerdir. Bu bağlamda Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı arazisi içerisinde muhtelif konumlarda işaret öğesi olabilecek imgeler kullanılmıştır. Kent Meydanı'nda yer alan saat kulesi form olarak ayrıştırılmış ve imgesel değere sahip olması amaçlanmıştır. Kent Parkı'nın güney ucunda konumlandırılan spor kompleksi yapısının dış cephesinde imgesel değere sahip bir tasarım anlayışına gidilmiştir.

1.7.0.KENTSEL ULAŞIM ARTERLERİNİN CUMHURİYET MAHALLESİ KENT PARKI İLE İLİŞKİLENDİRİLMESİ ve PARK İÇİ ULAŞIM

Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı'na Aksaray İl merkezinden taşıt ulaşımı arazinin güneydoğusunda yer alan 132. Cadde üzerinden sağlanmaktadır. Bu cadde esas alınarak Park çevresinde 4 farklı noktada toplu taşıma otobüs durağı noktası oluşturulmuş ve uzak mesafelerden parkı ziyaret edebilecek ziyaretçilerin kolay bir şekilde alana ulaşması amaçlanmıştır.

7521. Sokak altından batıdaki park alanına yaya alt geçidi tasarlanmıştır. Bu şekilde aralarından taşıt yolu geçen iki parsel yaya trafiği olarak ilişkilendirilmiştir. Park içerisinde yer alan diğer yaya yolları rekreasyon koridorlarına koşut şekilde tasarlanmıştır. Komşu parsellerle ilişkilendirilen giriş noktaları merkezde yer alan gölete doğru yaya yolları vasıtasıyla birleştirilmiştir.
Gölet çevresinde bisiklet parkuru öngörülmüştür. Bisiklet parkuru etrafında 3 farklı noktada bisiklet park alanı oluşturulmuştur.

1.8.0.PEYZAJ KARARLARI

Cumhuriyet Mahallesi Kent Parkı'nda 16 farklı sert / yumuşak peyzaj alanı oluşturulmuştur:
A. Kent Meydanı: Kent meydanın doğu ve batı ağızlarında özellikli peyzaj alanları öngörülmüştür. Meydan zemin malzemesi yüzeyi süpürgeli beton olarak belirlenmiştir. Meydan orta noktasında imgesel değeri olan meydan saati yerleştirilmiştir. Kent Meydanı olarak tanımlanan arazide Ihlara Turizm ve Kültür Festivali etkinliklerinin bir kısmının gerçekleştirilebileceği öngörülmüştür.
B. Alt Meydan: +1019.00 kotunda konumlandırılan alt meydanda açık sergileme alanı, ip oyun grupları, ahşap pergola dinlenme alanları öngörülmüştür. İp oyun grubu ve pergola alanda zemin malzemesi kauçuktur.
C. Meyve Bahçesi: +1016.00 kotunda konumlandırılan meyve bahçesi 132. Cadde ile park arasında ara tampon bölge olarak yer almaktadır. Bu alanda elma, armut, kayısı, erik ve ceviz ağaçları bulunacaktır.
D. Piknik Alanı: +1020.00 kotunda yer alan piknik alanı ağaçlandırma bölgesi içerisinde yer alacaktır. Yürüyüş yolları zemininde kiremit irmiği kullanılacaktır. Alanda sarıçam ve meşe dikimi yapılacaktır.
E. Gölet: Park arazisinin yaklaşık orta noktasında, eski dere yatağı üzerinde konumlandırılan gölette mevcut kot farklılıklarına istinaden teraslama yapılacaktır. Gölet üzerinde 2 adet etkinlik adası düzenlenmiştir. Gölet çevresinde yürüyüş parkuru ve bisiklet parkuru yer almaktadır. Yürüyüş parkuru zemin malzemesi kiremit irmiğidir.
F. Tenis Kortları: +1024 kotunda yer alan arazide 2 adet 20 mt X 35 mt açık tenis kortu düzenlenmiştir. Kortların doğu yönünde gül bahçesi konumlandırılmıştır.
G. Endemik Bitki Üretim Parseli: +1025.00 kotunda yer alan parselde Aksaray ili'ne özgü bitkilerin bulunduğu bitki bahçeleri önerilmiştir: salvia halophila, sapondria, acanthaliman, hypericum solsugineum, gladiolus halophilus, silene azirensis.
H. Futbol sahaları: 90 mt X 60 mt ebadındaki futbol sahası +1013.00 kotunda, 60 mt X 40 mt ebadındaki futbol sahası ise +1008.00 kotunda konumlandırılmıştır. Küçük sahanın çatısı galvanize hafif çelik çatı konstrüksiyonu ile örtülmüştür. Çatıda şeffaf ve renkli polikarbonat cephe elemanları kullanılmıştır.
I. Organik Deneysel Tarım Alanı: +1005.00 kotunda özellikle genç nüfusa ekolojik bilgi aktarımı amaçlanarak organik deneysel tarım alanı oluşturulmuştur. Bu alanda doğal yollardan bitki / sebze üretimi sağlanması amaçlanmıştır: pembe domates, biber, salatalık, patlıcan vb.
J. Tema Parkı: +1007.00 kotunda, spor kompleksinin karşısında yer alan arazide tema parkı düzenlenmiştir. Tema parkı içerisinde yaya promenadı ve çocuk oyun grupları bulunmaktadır.
K. Spor Kompleksi: Yapı çevresinde yer alan meydanda sert zeminlerde yüzeyi spürgeli beton kullanılmıştır. Konaklama birimlerinin bulunduğu batı yönünde sarıçam ve meşe ağaçları dikilmesi öngörülmüş, güneyde kalan yeşil alan ise çim bahçesi olarak bırakılmıştır.
L. Bitki Koleksiyon Parseli: Arazinin batısında bulunan bu alanda gül bahçesinin yanında şu bitkiler kullanılmıştır: anemone coranaria, muscari armenicum, muscari azureum, ornithogalum sigmoideum.
N. Yeşil Anfi: Bu noktada arazideki mevcut topoğrafik veriler değerlendirilmiş ve dik bir yamaç şeklinde olan alan yeşil anfi olarak ele alınmıştır. Bu alanda kısmi olarak basamak bulunmakla beraber yer yer çim alanlar bırakılmıştır.
O. Koruluk Alan: Koruluk alan topoğrafik açıdan oldukça engebeli bir noktada yer almaktadır. Bu alan şu ağaçların dikilmesi öngörülmüştür: Sedir ağaçları (ibreli), Karaçam ağaçları (ibreli), akasya ağaçları (yapraklı), badem ağaçları (yapraklı), dişbudak ağaçları (yapraklı).
P. Kaya Bahçesi: Oldukça engeli olan bu alanın kaya bahçesi olarak değerlendirilmesi düşünülmüştür. Bu alanda ayrıca tırmanma amaçlı, altında kum havuzları bulunan kayalar (boulder) yerleştirilmiştir.

1.9.0.ENGELLİLERE YÖNELİK TASARIM KARARLARI

Park içerisinde engelli kullanıcıların bulunabileceği göz önünde bulundurularak arazinin hiçbir noktasında basamak kullanılmamıştır. Tüm park alanı maks. %8'i geçmeyen eğimli şekilde tasarlanmıştır. Kent Meydanı wc'lerinde, gölet çay bahçesinde ve spor kompleksi wc'lerinde ayrı engelli wc'ler yerleştirilmiştir. Gençlik merkezi içerisinde yer alan kot farkı, engelli kullanıcılar gözetilerek rampa ile geçilmiştir.

2.0.0.YAPI ÖLÇEĞİNDE TASARIM KARARLARI

Mimari açıklama raporu yarışma arazisinin büyüklüğü ve talep edilen fonksiyonlar dahilinde çevre ve yapı ölçeğinde tasarım kararları adı altında hazırlanmıştır.

2.1.0.SPOR KOMPLEKSİNİN KENT PARKI İÇERİSİNDE KONUMLANDIRILMASI

Spor kompleksi arazinin güney ucunda, imar planında "Spor Alanı" olarak gösterilen komşu yapı adasına bitişik halde konumlandırılmıştır. Kapalı spor salonu, gençlik merkezi ve konaklama birimleri aralarındaki yakın ilişki göz önünde bulundurularak tek çatı altında tasarlanmıştır. Her üç fonksiyon için ayrı girişler düşünülmüştür. Arazinin yüksek noktasında yapı tek katlı şekilde yer almaktadır (konaklama birimi) arazinin kot olarak düşük noktasında (+1000.00) meydan ile ilişkili spor salonu giriş – çıkış noktaları bulunmaktadır.

2.2.0.YAPI FORMUNUN ÇEVRESEL VERİLER İLE İLİŞKİLENDİRİLMESİ

Mevcut arazi son derece engebelidir. Yakın çevrede bulunan parsellerin bir kısmında yapı bulunurken bir kısmı halen boş durumdadır. Bu iki çevresel veri göz önünde bulundurularak spor kompleksi formunun dört yönde de aynı şekilde yansıması amaçlanarak dairesel form yeğlenmiştir.

2.3.0.YAPI İÇERİSİNDE ARA SOKAK OLUŞTURULMASI

Dairesel planimetri göz önünde bulundurularak tasarlanan yapı iki ara sokak ile farklı fonksiyonlara ayrılmıştır. Ara sokaklar yardımıyla yapının iç – dış ilişkisi kuvvetlendirilmiştir. Yapı içerisinde yer alan 3 farklı fonksiyon (kapalı spor salonu – konaklama birimleri – gençlik merkezi) ara sokaklar yardımıyla birbirlerinde ayrıştırılmıştır.

2.4.0.YAPIDA YENİLENEBİLİR ENERJİ KULLANILMASI VE ENERJİ SARFİYATININ EN AZA İNDİRGENMESİ

Yapının enerji ihtiyacının azaltılması için muhtelif pasif ve aktif önlemler alınmıştır: İç mekanlarda endirekt doğal aydınlatma kullanılması, doğal havalandırma sağlanması, fotovoltaik güneş pili kullanılması, gri su kullanımı, yağmur suyu geri kazanımı.

GÜN IŞIĞI KULLANIMI

Yapının sirkülasyon mekanlarında ve spor salonunda tavandan alınmak kaydı ile endirekt olarak gün ışığı kullanılması öngörülmüştür (cephedeki güneş kırıcı elemanlar yardımı ile ışık kontrollü olarak iç mekana alınacaktır).

DOĞAL HAVALANDIRMA

Sirkülasyon alanlarında taze hava ihtiyacı mekanik yolla değil, dış mekandan doğal şekilde temin edilecektir. Yapının kuzey ve güney cidarlarında bulunan pencerelerden içeri giren taze hava, avlu çatısında bulunan pencerelerden doğal yoldan dışarı atılacaktır. Bu yolla yapı içerisinde taze hava santrali kullanımı azaltılacaktır.

FOTOVOLTAİK PİL KULLANIMI

Yapının çatı yüzeyinde güneybatı yönüne bakan fotovoltaik güneş pilleri konumlandırılmıştır. Bu şekilde elde edilecek enerjinin akşam saatlerinde çevre aydınlatmasında kullanılması öngörülmüştür.

GRİ SU KULLANIMI

Kullanım sonucu ortaya çıkacak pis suyun (lavabo, sporcu duşları) yeterli bölümünün arıtılarak yeniden kullanımı önerilmiştir. Arıtılacak pis suyun bir bölümünün bahçe sulamasında kullanılması öngörülmüştür.

YAĞMUR SUYU GERİ KAZANIMI

Yapının çatı yüzeylerinde sifonik sistem ile toplanacak yağmur suyunun depolanarak geri kazanımı sağlanacaktır. Bu çerçevede temin edilecek su bahçe sulamasında kullanılacaktır.

2.5.0.MALZEME

Yapının cephesi çift cephe (double façade) olarak tasarlanmıştır. En dış satıhta metal mesh cephe elemanları kullanılmıştır. Yapı cephesinde clear cam / spandrel cam alüminyum giydirme cephe sistemi uygulanacaktır. Konaklama birimi, farklı bir fonksiyon olarak işlev gördüğünden cephesi de farklı bir şekilde ele alınmış ve thermowood budaksız çam ahşap kaplama ile kaplanmıştır. Yapının çatı örtüsünde alüminyum levha trapezoidal kenet sistem kullanılmıştır.