2. Ödül, Cumhuriyet Mahallesi Spor Kompleksi ve Rekreasyon Alanı Proje Yarışması

Mimari Açıklama Raporu

Konum ve Ulaşım

Proje alanı Aksaray'ın kuzeyinde yer alan yeni yerleÅŸim bölgesi olan Cumhuriyet Mahallesi sınırları içinde yaklaşık 130.000 m² ve 20 m doÄŸal arazi eÄŸiminin bulunduÄŸu bir alandır. Araziye araç ulaşımı kentin yoÄŸunlaÅŸtığı güney yönünden olmakla birlikte, yakın çevresinde ÅŸekillenen konut bölgeleriyle her yönden yaya ulaşımı gerçekleÅŸmektedir.

Amaç

Günümüz kent yaÅŸamında önemi giderek artan kamusal kullanım alanlarının tasarımları hem kent silueti hem de toplumun yaÅŸarlılığı için çok önemlidir. Aksaray kentinde tasarlanan yeni rekreasyon el-sportif ve kültürel açık ve kapalı alanların; her yaÅŸta kentlinin gereksinimlerini karşılayacak ve gündelik yaÅŸantısında yer alacak sosyal- gezi ve dinlenme mekânları oluÅŸturmaktır. Bu mekanlar kentliye kültürel ve sosyal etkileÅŸim alanları oluÅŸtururken hem toplum olma bilincini güçlendirecek hem de birey olarak saÄŸlıklı ve güçlü nesiller yetiÅŸmesini saÄŸlayacaktır. Kent içinde oluÅŸturulacak olan bu alanla birlikte kentin geliÅŸim yönü deÄŸiÅŸecek ve kullanım kalitesi artacaktır.

Amaçlanan diÄŸer konulardan biri ise kent içinde rahat hareket imkanı bulunmayan bebekli anneler ve engelli vatandaÅŸların oldukça eÄŸimli olan bu arazide dahi hiçbir hareket kısıtlaması yaÅŸamadan arazinin tüm imkanlarından faydalana bilmeleridir. Bu kullanım tüm araziyi ören ve ana arterlere baÄŸlanan kılcal damar yollarla ve kotlarda ulaşımı saÄŸlayan rampalarla saÄŸlanmıştır. Ayrıca bisiklet yolları ve sportif amaçlı koÅŸu yolarlıda düÅŸünülmüÅŸ tüm bunlar arazideki fonksiyonlarla birleÅŸtirilmiÅŸtir.

Arazinin genelinde minimum müdahale ile maksimum yaÅŸarlılık saÄŸlamak amaçlanmıştır. DoÄŸal yapıyı bozmadan ve bölge için en ekonomik ve çaÄŸdaÅŸ mimarlık kriterleri ile örtüÅŸen fonksiyonel ve estetik yapılar önerilmiÅŸtir.

Ana Tasarım Kararları

Ana karar olarak; ilk olarak kent ölçeÄŸinde alana genel yaklaşım da göz önüne alınarak üç farklı meydan tariflenmiÅŸtir.

Ä°lk meydan; arazinin ortasında giriÅŸ takının ve danışma biriminin bulunduÄŸu "KENT MEYDANI"dır. Bu meydan tüm binalara ulaşımın en kolay olduÄŸu ayrıca "KENT SAHNESÄ°" olarak tariflenen anfi ile de direk baÄŸlantının saÄŸlandığı yerdir. Ayrıca kentin genel yaklaşımı da bu noktadan olmaktadır. Kent sahnesi kent festivallerinde de kullanılabilecek imkâna sahiptir. Kent Meydanı aynı zamanda; çevresindeki cami avlusu, ilköÄŸretim ve kreÅŸ avlularıyla da eklemlenmektedir.

Ä°kinci meydan; arazinin güneyinde konumlandırılan açık spor alanlarının da bulunduÄŸu "SPOR MEYDANI" dır. Burası arazinin alt kotundan halkın alana direk ulaşımını saÄŸlamak ve kentin geliÅŸ yönünde bir karşılama alanı olarak tasarlanmıştır. Su öÄŸesininse bittiÄŸi nokta olan; Spor Meydanı arazinin kuzey ucuna kadar ulaÅŸan rampa ve yollarla gezi ve piknik alanlarına da giriÅŸ yapılabilecek alandır.

Üçüncü meydan ise; arazinin kuzey ucunda kültür merkezi ve rekreasyonun diÄŸer ucu olarak tanımlanan "KÜLTÜR MEYDANI" dır. Buradan dere yatağında tanımlanan yapay gölet alanına direk geçiÅŸ yapılabilmektedir.

Bu meydanlarla birlikte tüm alanda tariflenen bir diÄŸer ana karar ise; tüm meydanları birbirine baÄŸlayan bir ana omurga tasarımı ile bu omurgayı dikine kesen, arazinin dışındaki park alanı ile kent sahnesini birleÅŸtiren bir diÄŸer ulaşım önerisidir. Ana omurga üzerinde; konaklama ünitesi, kapalı spor salonu ve gençlik merkezi farklı kotlardan direk ulaşımla arazi kotlarına yerleÅŸtirilmiÅŸtir. Bununla birlikte; bölgenin genelinde ağır bir yapılaÅŸma görmek yerine, yeÅŸilin hakim olduÄŸu, insanın ön planda bulunduÄŸu bir sosyal alan tasarımı öngörülmüÅŸtür. YeÅŸil silueti bozmadan yapılar araziye yerleÅŸtirilmiÅŸ ve teras kullanımları ile maksimum fayda saÄŸlanmıştır.

Bir diÄŸer önemli tasarım kararı ise; arazinin doÄŸal yapısında bulunan dere yatağı ve buranın en etkin ÅŸekilde kullanım amacıdır. Hem taÅŸkınların doÄŸal yolla önlenmesi; hem de halkın kullanımına açık; piknik, yürüyüÅŸ, koÅŸu, dinlenme ve çocuk oyun alanları oluÅŸturmak için dere yatağına su öÄŸesi yerleÅŸtirilmiÅŸtir. DoÄŸal arazi formuna uygun yapay gölet oluÅŸturulmuÅŸ ve etrafına da oturma alanları tasarlanmıştır. Bu alan rampa ve patikalarla desteklenmiÅŸ ve halkın koÅŸulsuz vakit geçirebileceÄŸi mekanlar oluÅŸturulmuÅŸtur.

Peyzaj Kararları 

Proje içinde tasarlanan kaya bahçeleri, gül bahçeleri, tıbbi bitkiler ve soÄŸanlı bitki bahçelerinin yanı sıra; tarım terasları önerilmiÅŸ ve tüm Aksaraylılar için bir doÄŸa keÅŸfi ortamı saÄŸlanmıştır. Projede önerilen tarım terasları Aksaray iklim koÅŸullarında yetiÅŸtirilen tarım ürünlerinden oluÅŸmaktadır. Böylece bu bölge kent çocukları için bir nevi açık hava tarım müzesi oluÅŸturacaktır. Bununla birlikte arazinin genelinde iklime uygun aÄŸaçlandırma önerilmiÅŸtir. Daha çok kış koÅŸullarında yaprağını dökmeyen aÄŸaçlarla birlikte; arazinin belli bir kısmında iklime uygun meyve aÄŸaçları da kullanılmıştır.

Sonuç

Uygulanan mimari ve peyzaj donatıları ile birlikte bu alan kentin genelinde önem kazanan bir bölge olacaktır. Çekim merkezi oluÅŸturan bölge kentlinin kültürel, sportif, sosyal ve sanatsal faaliyetlerde bulunduÄŸu bir kentsel örüntü ile yeni bir kentsel kullanıma olanak saÄŸlayacaktır. Burada temel amaç kentliyi "kullanıcı" olarak deÄŸil, aksine "katılımcı" olarak yönlendirmektir. Bu baÄŸlamda özellikle gençlere ve çocuklara yönelik hedefler tasarımda büyük önem ve ağırlığa sahiptir. Böylece alan kentin geliÅŸiminde önemli rol oynayacak bir sosyal yapının filizleneceÄŸi önemli bir rekreasyon alanı haline dönüÅŸecektir.