2. Ödül, Torbalı Belediyesi Belediye Hizmet Binası Pazaryeri ve Otopark ile Yakın Çevresi Ulusal Mimari Proje Yarışması
‘‘Farklı insanları bir araya getiren bir karşılaşma yeri olarak Pazar-Meydan’’“Kamusal alan demokrasinin taşıyıcısı, kentin kalbi, yurttaşlık hislerinin, anılarının yer aldığı kentin ruhu ve kentin ambiyansıdır. Bu alanlar fiziksel, sosyal ve sembolik olarak kenti dönüştürmek, yeniden biçimlendirmek için birer araçtır. Bu tanım, kamusal alanların eşitlik, paylaşım, yerin duygusu gibi çok yönlü özelliklerine ve hem fiziksel hem de toplumsal içeriğine vurgu yapması açısından da oldukça önemlidir.’”
Richard Sennett
‘Pazar-Meydan’ bir sosyal mekan olarak insanlara bir araya gelme ve etkileşimde bulunmak için uygun ortamlar yaratmayı hedefler. Politik işlevi ise her kesimden insanı demokrasi, özgürlük, eşitlik ve adalet için bir arada tutmasıdır. Kamusal açık alanların bireyleri bir araya getiriyor olması ve bu alanın tüm topluma açık oluşu, burada gerçekleşecek etkileşim ve aktiviteler için belirli fiziksel koşulları sağlamasını gerektirmektedir. Bu bağlamda, bir kamusal alanı başarılı kılan temel etkenler ulaşılabilir olmaları, insanların çeşitli aktivitelerde bulunmaları, mekanın konforlu ve iyi bir imajının olması ve sosyal faaliyetleri destekleyen, samimi, insanların birbiriyle buluşarak daha fazla sosyal etkileşimin sağlandığı mekanlar olmasıdır.
Mimari Tasarım Kararları
Yerel yönetim yapısı olarak belediye binalarının doğası gereği, kentin etkileşim alanı içinde bulunması gerekmektedir. Bahsi geçen etkileşim alanın kent belleğindeki yerini sürdürecek olması, mevcut belediye binasının yerini kent meydanına terk ediyor oluşu, Pazar-Meydan ile kurabileceği potansiyel ilişkiler yapının konumlanışı açısından avantaj olarak görülmüştür.
Yer alması planlanan yeni meydan çevresinde inşa edilecek olan belediye hizmet binası, bulunduğu çevreyi yapısal çevre olma özelliğinden daha çok bir “semt” olma özelliği kazandırmalıdır. Yoğun programı içeren bu yeni yapı kütlesinin oluşturacağı “mütevazi” – “samimi” mekanların, yeni yapılaşma alanının ruhunu şekillendirmesi hedeflenmiştir.
Kütle Oluşumu ve Konumlanması
Kuzey- Güney ekseni doğrultusunda uzanan proje arazisi üzerinde konumlanan yapı arazi ve çevresiyle mümkün olduğunca ilişki kurmaya çalışmaktadır. Kuzeyinde oluşacak kent meydanına yüzünü dönen yapı meydanın içerisinde – uzantısında olmaya çalışır.
Yapının kuzey cephesi kent meydanının iyi bir şekilde algılandığı, meydandan algılanan yönüdür. Kütle oluşumunda meydanın algılanması ve kuzey cephesinin fiziki özelliklerinden yaralanma isteği, giriş holünün ve kent parlamentosunun konumu önemli faktörlerdir. Kent parlamentosu taşıdığı simgesel değer açısından meydanla kurduğu algısal ilişki önemsenmiştir. Oluşan kütlenin, özellikle zemin kattaki geçirgenliği, yüksek yoğunlukta ki yapının kentle kuracağı samimi ilişkisi için önem teşkil etmektedir. Program yerleşimi kararları da bu yapısal geçirgenliği arttırır nitelikte seçilmiştir.
Yapının doğusunda yeni yapılaşmanın belirsiz durumu ve yakınlığı göz önünde tutularak daha “çekingen” bir tavır sergilemektedir. ikincil işlevlerin yoğunlukta bulunduğu cephe fonksiyonuna bağlı bir karakter sergilemektedir.
Meydanla doğrudan bağlantısı olan ve kamusal açık mekan sürekliliğini belediyeye kadar taşıması hedeflenen alt meydanda restoran ve zabıta müdürlüğü yer alır. Belediye yemekhanesi bir restoran olarak yorumlanmış ve belediye personelinin yanı sıra kentlinin de kullanabileceği bir mekan olarak tariflenmiştir.
Yapı Fiziği ve Ekonomisi
Önerinin ana eksenini oluşturan sürdürülebilirlik olgusu araziye yerleşim ve kütle oluşumunda bahsedildiği üzere verilen kararlarda önemli rol oynamıştır. Yapı güney cephesinde ikinci cidar yaratan cephesiyle güneş kontrolünü sağlamakta, kuzeyde güneş kırıcı paneller azaltılarak girişin ve meclis salonunun meydan yönünde şeffaflaşmasını sağlamaktadır. Her iki yönde yaratılan bu cidarlar sıcaklık farklılıklarının yapı içinde minimize edilmesini sağlar. Güney cephedeki parka paralel konumlandırılan ağaçların gölgeleri de ofis mekanlarında yaz aylarında aşırı ısınma faktörünü azaltacaktır. Günümüz sürdürülebilirlik katkıları, bu yapıda da kullanılabilmektedir. Yağmur suyu biriktirme, bitkisel çatı örtüsü (park), güneş panelleri genel mekan havalandırmasının otoparklarda kullanılması gibi işlemlerin bu yapıda da kullanılması önerilmektedir. Yapının kent meydanından geçirgenliği ve bir omurga üzerinde kurulmuş özelliği, yapı içerisindeki yönlenme durumunu kolaylaştırması, yapıyı kullanıcı dostu bir hale getirmesi hedeflenmiştir.