2.Ödül (2. Kategori) (DODOFİS), Cami Tasarımı Fikir Yarışması
PROJE RAPORUKULL / BÜTÜN
İbadet mekanlarının şekillenişi, mensup olunan dinin ferdiyet anlayışı / ferdi konumlandırışı ile doğrudan ilişkilidir. Farzı misal, Hristiyanlık bireyin şuurunu arka plana iterek, eylemini kontrol altında tutmak ve yönlendirmeyi hedeflemektedir. Bu durumun mimari karşılığı olarak bir gotik katedrali incelediğimizde mimarinin, bireyin bağımsız hareket etme, karar alma olasılığının mekânsal yönlendirmelerle minimize edildiği görülmektedir. İslam ise, bireyi şuurlu ve farkında bir varlık olarak kabul etmektedir. Bireyi aktif kılmakta, onu hareketlerinde ve kararlarında özgür kılmayı hedeflemektedir. İbadet mekanı da olabildiğince yönlendirme kaygısı gütmeyen, tarafsız bir pozisyonda konumlanmaktadır.
Bireyin iradesini ön planda tutan bu anlayışın ürünü olarak; ibadet mekanı, bireyin dinamik/değişken yapısına uygun olacak şekilde dönüşebilen, eklemlenebilen, değişime uyum sağlayabilen bir hal almaktadır. Bir araya gelişleri esnek / değişken modüllerden oluşturduğu bütün bir yapı oluşmaktadır.
İbadet yapısı, asıl amacı olan "tevhid" durumunu mekânsal olarak birey ölçeğine indirgeyerek; bireysel aktiviteye imkan verecek modülü tanımlamaktır.
Modül, birbirlerinin ve çeşitli kentsel elemanların (duvar / kapı / avlu / revak / sokak) farklı bir araya gelişleri ile eklemlenerek bütünü oluşturmaktadır. Yapı, bu modüler kurgu vasıtasıyla kentsel dokuya uyum sağlayacak şekilde mekânsal gereksinimleri ve hiyerarşiyi oluşturmaktadır.
*Genel bütünü oluşturan bu modüller geleneksel mimarideki modül boyutlarından yola çıkar ve hem mekanları hem de strüktürü tariflemektedir.
GÖZ / MODÜL
Tekrarlayan birimlerden oluşan mimari ve kentsel öğeler Anadolu ve İslam coğrafyasında, cami ile birlikte kurgulanan kamusal fonksiyonları da oluşturmada kullanılmaktadır. Yapı bütünü, açık / yarı açık / kapalı mekanların hiyerarşik dizilimi vasıtasıyla zengin bir yaşantı ve ilişkiler ağı yaratmayı hedeflemektedir. Bu noktada, ibadet edeni iç dünyasına yönlendiren parçalı hacimlerin birleşmesinden oluşan cami kütlesi, bütünü oluşturan birim vasıtası ile kentle kütlesel ve hacimsel bir bağ kurmakta ve anıtsallık ile kentsel dokuda eriyip kaybolma arasında bir yerde konumlanmaktadır. Külliye, anıtsal cami ölçeğiyle mahalle ölçeği arasında bir geçiş işlevi görmektedir.
PROGRAM / SİRKÜLASYON
Alan, kuzey-güney yönünde oluşturulan akslar/yaya bağlantıları ile kenti birbirine bağlayarak proje alanına yaya akışını arttırmaktadır. Doğu-batı yönünde düzenlenen sokaklar, yayaları yapıların (avluların) ve yaşamın içine çeker.
Sokak, duvar, kapı, avlu gibi elemanlar aracılığıyla mekânsal kademelenme sağlanmaktadır. Oluşturulan mekansal kurgu ile farklı işlevlerin, kenti ve birbirlerini besleyecek şekilde çalışması sağlanırken, bağımsız işleyişlerine de imkan sağlanmaktadır.
Oluşturulan avlu, duvar, revak gibi bileşenler çeşitli kentsel donatılarla güçlendirilmektedir. Bu öğeler diğer kentsel donatı ve geleneksel elemanlarla desteklenmiştir. Çeşme, oturma alanları, serinleme havuzu, eyvan, kuş evi gibi elemanlarla desteklenmiştir.
Külliye çevresine konumlanan oyun parkı, etkinlik meydanı gibi alanlarla kente yönelik kamusal aktiviteler çeşitlendirilmiştir.