Şanlıurfa Müze Kompleksi Mozaik Müzesi

Şanlıurfa'nın dönüşüm yaşanan merkezi bir bölgesinde, güneyinde kentin önemli değerlerinden Balıklıgöl'e, kuzeyinde kentin sıklıkla kullandığı AVM ve otellere komşu, yeni Şanlıurfa Edessa arkeoloji müzesi, mozaik müzesi, kültür merkezi, otopark ve arkeopark proje süreci 2011 yılında başladı.

Urfa gibi sıcak bir iklimde gerçekleştirilecek müze projeleri nasıl olmalıydı?

Ana karar olarak istenmeyen hava koşullarından korunmak adına mümkün olduğunca kompakt, avlu, revak gibi yerel mimari değerlerden de faydalanan, gerek kentsel bağlamda, gerek iklimsel bağlamda arazisine referans veren bir projenin üretilmesi düşünüldü. Oluşturulacak yapıların bir yandan sade, minimal, kompakt, ikonik, özgün yapılar olması diğer yandan cephelerdeki hareketlerle de kent dokusuna öykünmesi planlandı.

Masterplan

Masterplan ölçeğinde fikir Balıklıgöl'ü AVM-otellerin yer aldığı bölgeye bağlayacak ana bir alle yaratmak ve iki müze, otopark, kültür merkezi ve arkeoparktan oluşan programı bu alleye eklemlemekti. Allenin batısında yer alan, içerisinde in-situ mozaiklerin bulunacağı mozaik müzesinin konumu belli olduğundan arkeoloji müzesi de devamında konumlandırılarak allenin batı kısmı müze blokları ve arkeopark doğu kısmı ise kültür merkeziyle sonlanan yeşil peyzaj olarak zonlandı.

Mozaik Müzesi

Arazideki in-situ mozaikleri korumak ve harici gelecek mozaikleri de sergilemek üzere ihtiyaç duyulan müze tasarımında fikir basitti: 72 metre çaplı bir kubbe yapı. Tüm sahayı baştan başa kolonsuz geçmek ve bütüncül, yüksek hacimli, etkileyici bir mekan yaratmak adına tasarlanan bu çatı örtüsü çelik taşıyıcı sisteme sahip olmalıydı. Bu sistem aynı zamanda mozaiklerin ve duvarların üzerlerine dikme ya da kolon gelmemesi için tasarlanan çelik askı sistemli cam gezi platformlarını taşımalıydı. Katmanlı çatı olarak tasarlanan yapı sisteminde çatı katman aralarından kontrollü gün ışığı alınması hedeflendi. Farklı renklerdeki camlardan alınacak loş ışıklarla iç mekandaki ziyaretçilere bir ışıksal mozaik oyunu izlettirmek amaçlandı. In-situ mozaik kotundan yüksekte yapılan girişle ziyaretçilerin öncelikle fuayeden tüm mekanı algılaması, sonrasında bir rampayla daha yüksekteki dairesel bir platforma tırmanıp tüm mozaikleri tepeden bir önizlemeye alması istendi. Önizleme sonrası yine bir rampayla in-situ kota inilip mozaikler daha detaylı olarak incelendikten sonra gezi sonunda yine başka bir rampayla tekrar fuayeye ulaşılması planlandı.