Divriği Cumhuriyet Meydanı
Pimodek Mimari Tasarım Uygulama tarafından tasarlanan Divriği Cumhuriyet Meydanı'nın inşaatı 2017 yılında tamamlandı.Tasarımcıları, projeyi anlatıyor:
Konum ve Kent Tarihi
Cumhuriyet Meydanı; Sivas ili, Divriği ilçe merkezindedir. Bu alanın, geçen asırlarda Çarşıbaşı, Tahıl Pazarı, Belediye Meydanı olmak üzere üç işlevi olmuştur. Geçmişte şehir kadısı, esnaf örgütlerine danışarak ekmek, et, yağ vb. temel gereksinim maddelerinin satış fiyatlarını tellallar aracılığıyla Çarşıbaşı’nda ilan eder, devlet duyuruları da burada ahaliye okunurdu. Kentte üretilen her çeşit ürün ve canlı hayvanlar, pazar harcı ödenerek Tahıl Pazarı da denen bu meydanda satılırdı. 1870’lerde belediye örgütü kurulunca kamusal toplantılar, resmi karşılamalar ve duyurular burada yapıldığından Belediye Meydanı da dendi. Tüm bu tarihi bilgiler, kent belleğinde bu alanın kamusal bir mekân olduğunu göstermiştir. Son yıllarda işlevini kaybeden alan; araç parkına dönüşmüştür. Cumhuriyet Meydanı projesinin temel amacı; kent belleğini korumak, kente kent meydanı işlevini yeniden kazandırmak ve meydanla birlikte Tarihi Arasta Bölgesi’ni yeniden canlandırmaktır.
Kültürel ve Ekonomik Sürdürülebilirlik
Meydan projesi; yerleşimi M.Ö. 1200’lü yıllara kadar uzanan kentin geçirmiş olduğu bütün zaman dilimlerindeki çeşitli medeniyetleri açık hava müzesi niteliğinde anlatan öğeleri barındırmaktadır. Proje tasarımında; çevresel, ekonomik ve toplumsal tasarım kriterleri göz önünde bulundurulmuş, malzeme seçiminde büyük ölçüde doğal ve yerel malzemeler tercih edilmiştir. Projede, meydanın bakım giderlerini karşılayacak, kiralanabilir kafeler, taksi durağı, turizm ofisi gibi kentin ihtiyaçlarını da karşılayan aktivitesi yüksek donatılara da yer verilmiştir. Kent merkezinde yetersiz kalan yeşil alanı da arttırmak amacıyla, proje alanının yaklaşık %50’si park olarak tasarlanmıştır.
Meydanı Koruma ve Yaşatma İlkesi
Projenin yenilikçi ve farklı olan özelliği; yalnızca bir meydan olarak değil, kent belleğini okutan, bölgenin kültürel ve doğal zenginliklerine vurgu yapan, bu zenginlikleri anlatan, kent sakinlerinin ve kente gelen ziyaretçilerin yararlanabileceği, çok işlevli bir mekân olarak kurgulanmış olmasıdır. Geçmişteki işlevlerini yitirdiği için kentliler tarafından kullanılamayan alandan, proje sonrasında kentin tüm sakinlerinin sosyal ve kültürel olarak faydalanması hedeflenmiştir.
Kent Kültürü ve Turizm/ Ekonomi
Divriği Külliyesi, Türkiye’den UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınmış olan ilk yapıttır (1985). Bu eser; Divriği için kent kültürü ve kent belleğini taşıyan çok önemli bir unsurdur. Kentte farklı dönemlere ait tarihi değeri olan başka öğeler de bulunmaktadır.
Proje; bu tarihi ve kültürel zenginliklere vurgu yaparak kentin turizm odaklı ekonomik kalkınması için bir çıkış noktası olabilecektir. 2028 yılı, UNESCO Dünya Kültür Mirası Ulucami-Darüşşifası’nın 800. yıldönümü olacaktır. Anadolu Türk-İslam uygarlığı ve mimarisinin en özgün ve başyapıtı bu eser olduğuna göre o yıl Divriği’de ulusal-uluslar arası etkinliklerin düzenleneceği düşünmekteyiz. Bu örnek meydan ve restorasyonları tamamlanacak diğer eserlerle, yerel mimariyi simgeleyen evler ve konaklar, 2028 yıldönümünde etkinlik ve konaklamalara mekânlık edecektir.
Projenin hedeflerinden bir diğeri de, Divriği’nin turizm potansiyelini ön plana çıkarmak, kentlilere bir toplanma ve sosyalleşme alanı yaratırken, turistik anlamda da kent tanıtımına katkıda bulunmaktır.
Y. Mimar H. Basri Hamulu: “ UNESCO Dünya Mirası Ulucami-Darüşşifa’nın bulunduğu Divriği’de tasarlanan alanda tarihsel meydan-çarşı ilişkisi önemsendi. Geleneksel işlevleriyle alım-satım, duyuru, buluşma, toplanma ve tören mekânları olagelen eski meydanların, günümüzde otoparklara dönüştürülmesinin kent kültürü açısından neden olduğu kayıplar tartışıldı. Yerli halka ve ziyaretçilere çok yönlü hizmet verecek, çarşı dokusu ve kamusal yapılarla bağlantılı örnek bir meydan yaklaşımı düşünüldü. Bu uygulamayla gelenekselle çağdaşı buluşturan, başka meydan tasarımlarına da esin kaynağı olacak bir “kültür alanı” hedeflendi.
Bu tasarımın, 12-13. yüzyıllarda üzerinde yüksek mimarlık eserleri inşa edilmiş eski bir “payitaht tabanı”nda uygulanması özel ve anlamlı hedefimiz oldu.
Sonuçta, Cumhuriyet Meydanı’nın, dört mevsim boyunca ticaret, toplantı, şenlik, tören alanı işlevlerini sürdürürken; öğrencilerin, Divriği’yi ziyaret edenlerin ön bilgiler edinebilecekleri donatı öğeleri ve kent belleği panolarıyla zenginleştirilmiş bir kültür mekânı kimliğine kavuşturulması da sağlandı. ”