Ofisin Diğer Projeleri
İlgili Projeler

Katılımcı, Cami Mimarisi Üzerine Fikir Yarışması - Vertical Mosque

Geride bıraktığımız yüzyılda tüm dünya hızlı bir şehirleşmeyle yüzleşti. Yüzyılın ilk on yılında dünya nüfusunun yaklaşık %60`ı tamamiyle kırsal kesimi terketmiş ve yüksek yoğunluktaki şehirlere taşınmış olarak yaşamakta.

Bu yoğunluğun 2030 yılına gelindiğinde ise %80 civarına geleceği tahmin ediliyor. Kuşkusuz yüksek nüfus yoğunluğu olan bölgelerin karbon salınımının kırsal yaygın az nüfuslu bölgelere oranla daha düşük olduğu önemli bir verisel kaynak.

Türkiye gündeminde kentsel göç ve hızlı şehirleşme uzun zamandır mimarları düşündüren bir olgu. Geleceğin dini mekanlarının camilerinin dahada problematik ve yoğun nüfus şartlarında konuşlanacağı kuşkusuz. Yüksek apartmanlar arasında ufacık kalan oransız camiler veya apartmanlarla başetmeye çalışan devasa bedenli camiler. Apartman camiler veya minareleri apartmanların üstüne yerleştirilmiş birtakım yapıları görmek artık mümkün. Şu anki Türkiye deki kentsel doku oluşumları 16. yüzyıl'da Usta Sinan'ın camileri için kurguladığı kentsel peyzajdan çok farklı, bambaşka bir nitelikte.

Yarışmada sunulan mimari öneri yukarıda ifade edilmeye çalışılan problemleri sorgulamayı amaçlıyor. Kentsel yoğunlaşma olgusunun şimdiki ve yakın gelecekteki durumu mevcut bir veri olarak kabul ediliyor. Mevcut oluşumlara karşıt bir tavır sergilemek yerine aksine bir dini mekanın çok katlı yapılardan oluşmuş bir kentsel doku içerisine nasıl yerleşebileceği, ne gibi bir tasarım tutumu sergileyebileceği üzerine saf bir öneri üretiyor. Dahada ileri giderek çok katlı bir binanın kendi içinde barındırabilecek 500 kişilik bir caminin fonksiyonel altyapısal ve simgesel çözümlemesini amaçlıyor. Orta ölçekte çok katlı bir binanın yaklaşık kullanım ve yaşam mekanı nüfus kapasitesi 2000-6000 kişi civarında olduğu düşünlürse, ibadet ihtiyacındaki miktar binanın kendi bünyesine camiyi entegre etmesi doğal bir durum. Böyle bir cami mekanının mescit tanımından ayıran nitelikler ise mekanın hacim olarak büyüklüğü, kente olan simgesel katkısı ve bina kullanıcıları dışında kamusal kullanıma açık bir mekan olması.

Önerilen cami +- 0 kotunda zeminde yeralabilecek sıradan tipik bir kubbeli caminin yerden negatif yansıması olarak algılanabilir. Daha yuksek kotlara olarak taşınması programatik olarak yeni verilerini kullanarak yeniden biçimleniyor. Camiyi kendi içinde barındıran çok katlı bina ise ebatları 30m 30m 100 metrenin üzerindeki yüksekliği ve programları genel gökdelen karakteristik özellikleri ile, önerilen fikri test edebilecek şekilde düzenlenmiş.

İbadet amaçlı mekanın kullanıcısı giriş katında kamusal mekana açılan asansörler vasıtasıyla yüksek kottaki caminin avlusuna ulaşır. Avlunun uzerindeki katlarda dijital kütüphaneler yer alıyor. Tasarlanan avlu bir caminin toplanma ve son cemaat yeri gibi tipik mekansal özelliklerini barındırıyor. Avlunun altındaki küresel hacimde ara katmanda teolojik bilgilerin verilebileceği ufak bir konferans salonu, abdesthane ve tuvaletleri mevcut. Bu bölge aynı zamanda cami ibadet mekanına geçiş için ara katman görevinde, zıt özellikler yaratarak daha karanlık ve programlarıyla avlunun mekansal ve manzaraya açılan kullanımını genişletip rahatlatmakta. Bayanlar ve erkekler asansörler ve merdivenler ile ayrılarak caminin ana ibadet mekanına geçilir. Bu ana ibadet mekanı etkileyici bir asılı yüzer küre yüzeyin altında bulunuyor. Cami seccadeleri basamak basamak yerleştilerek kabeye yönlendirilir. Muezzin ve şehir manzarası kıbleye yönelen döşemede yer alan basamaklar sayesinde daha kolay izlenebilir. Bu basamakların rıhtlarına ortam konforu için havalandırma kanalları yerleştirilmiş. Bina ana çekirdeğinin yanında asma katta bayanlara ait ibadet mekanı mevcut. Yüzen küre bu iki mekanı ufuk çizgisinde birleştirir.

Sinan'ın yüzyılında yer tepsi gök kubbe kavramları içerisinde yaşayıp ibadet eden ve bilgisi sınırlı olan insan, 21. Yüzyılda yerküreyi uzaydan seyredebilen insana dönüşüp bilişim ve iletişim çağını yaşamakta. Geleceğin mekanları ise toplumun içinde bulunduğu kültürlerin hayal edebilecekleri ölçüde şekillenecek.

Künye
Proje Yeri: İstanbul
Proje Tipi: Cami / Mescit
Proje Tipi Grubu: Katılımcı
İşveren: Kayseri Büyükşehir Belediyesi
Proje Başlangıç Yılı: 2009
Proje Bitiş Yılı: 2010

Pin It
Mimar

Arman Akdoğan

Felix Madrazo