Hayallere Köprü
2015 yılı Tasarla-Yap Stüdyosu, Ayazağa İlköğretim Okulu’nun bahçesini ikiye bölmüş su kanalı üzerine yapılacak köprünün tasarım ve inşasını üstlendi.Stüdyo yürütücüleri öğrencilerle beraber yaptıkları projeyi anlatıyor:
MEF Üniversitesi Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Tasarla-Yap Stüdyosu, öğrencileri tasarım ve yapım aşamalarına katarak dezavantajlı gruplara ait problemleri çözmeyi hedefler.
Kanal yüzünden ikiye bölünmüş bahçenin öğrenciler tarafından kullanılamayan yarısı, köprü inşaatından sonra tümüyle kullanılabilir duruma getirildi. Çalışma, 23 adet birinci sınıf mimarlık öğrencisinin katılımı ile gerçekleşti.
Katılımcı tasarım süreci, ilkokul öğrencilerinin okul bahçesi ile ilgili hayallerini öğrenmek üzere yapılan atölye çalışmaları ile başlayarak, veli, öğrenci ve öğretmenleri bilgilendirme, proje ile ilgili fikirlerini almak ve katılımlarını sağlamak adına projenin niyetini ortaya koyan bir sunum serisi ile devam etti.
Köprü çevresi ve yaşamına dair edinilen bilgiler, deşifre edilerek, stüdyo kapsamında, tasarım sürecine dahil edildi. Küçük gruplar farklı öneriler geliştirdi, önerilerin içinden en güçlü köprü tasarımı herkesin katılımı ile detaylandırıldı. Bu süreçte tasarıma yön veren belli başlı kısıtlama ve gereklilikler şunlardı:
- Öğrencilerin tasarımın tüm aşamalarında yer alabilmesi için köprünün ana malzemesi ahşap olmalıdır.
- Köprünün kanalın üzerinden geçmesi gereken mesafe 10 metredir.
- Köprü, bahçe ve kanal konstrüksiyonuna zarar vermeden, gerektiği zamanlarda sökülebilir olmalıdır.
- Köprünün tasarımı minimum profesyonel yardım alarak 1. Sınıf öğrencilerinin üretebileceği kadar basit olmalı aynı zamanda çeşitli mimari kaygıları da barındırmalıdır.
Yukarıdaki kaygılarla, iki makaslı köprü önerisi nihai fikir olarak geliştirildi.
Makaslar farklı yüzeyler oluşturur, kesit ve planda doğrusal olmayıp, farklı yükseklik ve uzunluklarda 10 metrelik uzanıma sahiptir. Köprünün orta noktasında yeni bir geçişi temsilen alçalan makasların uzunlukları 2.3 metreden, girişe doğru 3 metreye yükselir. Köprüye iki ucundan da rampa ile giriş yapılır. Rampa ve köprü merkezinde daralan mekan, yeni bahçeye geçişin heyecanını vurgular. Köprünün merkezindeki kapı, varılacak bahçe tarafında dayalı döşeli ve hareketli bir hayata açılıyor etkisi yaratır.
Makasalar sekiz eş panelden oluşur. Makasların dikme, çapraz ve başlıkları, Türkiye’de yaygın olarak kullanılan 10x15 ve 5x10 ahşap elemanlarla bir araya gelir. Ahşap elemanları bir araya getiren metal laminasyon levha kalınlıkları her biri 8 mm’dir, tek tek üretilip, köprü tasarımının oluşturduğu farklı bağlantı noktalarını oluşturur. Dikey elemanlar, başlık ve alt başlıklar 10x15’lik ahşapların laminasyonu ile üretilirken, çaprazların ahşapları 5x10’luk parçaların laminasyonundan oluşur. Dikey ahşap elemanlar ile tüm metal parçalar farklı ebatlardadır.
Köprünün montajı, tüm elemanlar gerekli ölçülerde el testeresi ile kesildikten sonra, makasların laminasyonu ile birlikte yerde yapıldı. Makasların montajı inşaatın en zorlu aşamalarından biri olduğu, şantiyede basit ve profesyonel olmayan koşullarda ahşapların bir araya getirilme işlemi süresince kanıtlamış oldu. Tamamlanmış makaslar, betonarme temeller üzerine Ayazağa Belediyesi tarafından sağlanan vinçler yardımıyla yerleştirildi. Ayazağa Belediyesi teknik ekibi, köprü temellerin inşası dışında, köprünün aplikasyonu boyunca zemin ve köprü imalatı için profesyonel yardım sağladı. Bu destek, projeye mali, malzeme ve işçilik açısından, bireysel bağışçılar ve firmalar tarafından yapılan katkıları biriydi. İlk destek, Ayazağa Okulu adına, DBS2015 aracılığı ile, sosyal sorumluluk projesi kapsamında kitlesel fonlama ile edinildi.
2015 kasım ayından itibaren kullanıma açık köprü, bahçenin iki yakası kesişiminde öğrencilerin sürekli vakit geçirdiği bir mekan haline geldi. Projenin başından beri amaçladığı gibi, köprü, okul bahçesini öğrenciler için daha yaşanabilir ve neşeli bir alana dönüştürdü. Projenin tamamlanması ile okul cephesi boyunca kanal, Sarıyer Belediyesi ekiplerince temizlendi.
Çevrede yeşil alanların tasarlanması, gerekli donanımların ve oyun alanlarının oluşturulması için ise MEF Üniversitesi Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesinin belediye ile işbirliği devam etmektedir. Projede planlandığı gibi, herkesin umudu projenin tamamlanması, öğrencilerin gelişimi için salt betonarme bu bahçenin eğlenceli ve verimli bir alana dönüştürülmesidir.