İlgili Projeler

Nebioğlu Turistik Tesisleri

Yasemin Sayar ve Deniz Güner'in 26-27 Aralık 2008 tarihinde Uludağ Üniversitesi'nde gerçekleşen “Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları” konulu etkinlikler dizisinin dördüncüsünde sunduğu metinde yapı şöyle anlatılıyor:

"İzmir’e yaklaşık 30 km uzaklıktaki Çeşmealtı bölgesinde 1969 yılında hizmete giren Nebioğlu Turistik Tesisleri, “tatil köyü” konsepti ile inşa edilmiş Türkiye’deki ilk turistik tesis olma özelliğinin yanı sıra, betonarme sistemle inşa edilmiş bungalov tipi yatma birimlerinin kubbeli formları nedeniyle de Türkiye’deki modern mimarlık mirası içerisinde ayrıksı konuma sahiptir. A.B.D.’de bulunduğu 1938-48 yılları arasında sırada eğitimini tamamlayıp, çeşitli çalışmalarda bulunan Ziya Nebioğlu (1915-1975) Türkiye’ye döndükten sonra Frank Lloyd Wright’ın doğa ile bütünleşmiş mimarlık anlayışı etkisinde İzmir ve Aydın-Söke’de çeşitli yapılar inşa etmiştir. Bu etkinin en yoğun olarak görüldüğü Nebioğlu Turistik Tesisleri, doğal yaşam ile uyumlu bir modernliğin peşinde koşan döneminin az sayıdaki örneklerinden biridir. Arazi düzenlemesi ve inşaat sırasında bile hiçbir ağır makinenin araziye sokulmamış olması nedeniyle, inşa sürecinde dahi doğa ile uyumu gözetmiş bir projedir. Bunlara ek olarak, bitkilendirmede de bu ekolojik kaygılar sürdürülmüş, bulunduğu coğrafyanın az su gerektiren florası peyzaj tasarımının temel kriteri olmuştur. Mimari form ve yerleşim kararlarında da arazinin kayalık yapısı belirleyici olmuş, dönemin bilindik yan yana dizilmiş motel odası kurgusundan vazgeçilerek, odalar “çadır-oba” havası vermesi amacıyla bungalov konseptinde arazinin uygun yerlerine dağıtılmışlardır. Nebioğlu’nun denizkestanesi formundan türettiği bu betonarme kubbeli bungalovlar, sahip oldukları oculus sayesinde doğal vantilasyona da sahiptirler. 

Tesis, 5 yataklı büyük üniteler ve çift yataklı küçük üniteler olmak üzere 140 yatak kapasitesine sahip 33 adet bungalovdan oluşmuştur. Bunlara ek olarak, deniz kenarında yüzme havuzu ile birlikte tasarlanmış bir de 150 kişilik restoranı bulunmaktadır. Her bir bungalov kendisine ait terasın üzerinde konumlanmış iki ayrı simetrik yarım kubbe ve bunları birbirine bağlayan düz çatılı servis mekânında oluşmuştur. 

II. Dünya Savaşı Sonrası Modernizmi’nde görülen hümanist yaklaşımların yoğun izlerini taşımasına rağmen proje, kırsal alanda modern olma sorunsallarını da içinde taşımaktadır. Yapıldığı dönemde İzmir ve çevresinde yaygınlaşmaya başlayan sayfiye evleri ve site yerleşkelerinden farklı olarak, ilk “tatil köyü” konsepti ile tasarlanmış olan bu yerleşke, deniz kenarında yapılmış ilk yüzme havuzu nedeniyle döneminde birçok kişinin tepkisini çekmiştir. Benzer şekilde ilerici nitelikleri nedeniyle, muhafazakâr yerliler tarafından zaman zaman tahrip edilmeye çalışılan yerleşkede, mimarın ABD’den Türkiye’ye transfer etmeye çalıştığı “self-servis” restoran işletme modeli de kullanıcılar tarafından dirençle karşılanmış ve benimsenmesi oldukça uzun sürmüştür. 

Formu, yerleşim modeli ve önerdiği yaşam tarzı ile günümüzde bile sıra dışı modern mimarlık örnekleri arasında yer alan Nebioğlu Turistik Tesisleri, 2005 yılı içerisinde bir yatırım firması tarafından satın alınarak 30 adet bungalov ve tesis tümüyle yıkılmış ve tesisten ancak üç adet bungalov günümüze ulaşabilmiştir."

Harita
Künye
Proje Yeri: İzmir, Urla
Proje Tipi: Otel / Motel
Proje Tipi Grubu: Konaklama
Yangın Tahliye Projesi: Ali Köstepen

Pin It
Mimar

Ziya Nebioğlu
Yardımcı Mimar(lar)
Yılmaz Tosun