İş Bankası Adana Bölge Müdürlüğü Şubesi
Mehmet Konuralp tarafından tasarlanan Adana İş Bankası Şube ve Hizmet Binası, Turhan Cemal Beriker Bulvarı (D400 Devlet Karayolu) üzerinde 1.100 metrekarelik alan üzerine inşa edildi.Mehmet Konuralp projeyi anlatıyor:
Türkiye İş Bankası, Adana tasarımının özelliklerini tanımlayan bilgilerin öncesinde yapının banka olarak işlevleri ile Adana’nın özellikle tasarıma etki ve katkılarını irdelemek gerekir.
- Yapı hem transit hem de lokal trafiği taşıyan ve eski yerleşim ile yeni Adana’nın ayrımını yapan arter Cemal Beriker Bulvarı üzerinde yer almaktadır. Dolayısı ile yapı hem eski Adana hem de yeni Adana’ya bakan konumu ve cepheleri ile bu ikilemi içermekte, bu özelliğinin yanı sıra bölgenin iklimsel özelliklerine de 4 yönde açık bir arsa üzerinde olması, yapının tasarımında, banka işlevleri dışındaki kriterleri oluşturmuştur.
- Sonuçta, bina batı ve kuzey yönlerinde her iki cephede pencere ölçüleri içe dönük kontrollü olarak değerlendirilen modüler alu-panel cephe olarak, güney cephesinde ise eski Adana’ya anıtsal bir görüntü yaratmayacak, güneş kontrollü, tamamen saydam, gece görüntüsünde ise bir fanus metaforunu yaratacak bir cephe olarak tasarlanmıştır.
Yapı Özellikleri
Yapılan zemin etüdüne göre kil tabakasına kadar Ø30 cmx80 adet fore kazık çakılması ön görülmüştür. -7.70m bodrum kotu altında uygulanan 125 cm radye temelli betonarme yapıda, zemin altı perde duvarlar ve şaft perdeleri 30 cm kalınlığındadır. Şaft döşemeleri 20 cm plak, bodrum kat döşemeleri 50 cm asmolen, +0.30 kot üstü kat döşemeleri 25 cm mantar döşemedir. Kolon aks aralıkları 480 cm, B.A kolonlar 50x50 cm’dir.
Taşıyıcı Sistem
Tasarımın özelliği, program ihtiyacı olan kat adedini belli gabari içine yerleştirmek idi. Gerek taşıyıcı döşeme sisteminin kalınlığının saptanması, gerekse kat yüksekliklerinin ölçülerinin kabul edilir asgari düzeye indirilmesi önemli kriterleri oluşturdu. Seçilen mantar döşeme, asgari kolon sayısı ile ideal bir statik kurgu sağladı. 25 cm kalınlıkta kirişsiz plak döşemeler, yaklaşık 5 metre aralıklı bir kolon sistemi üzerinde ve her kolona 23m2’lik bir alan, toplamda ise 9 adet kolona 275 m2’lik bir alan düşecek şekilde taşıtılmıştır. Bina sadece mantar döşeme ve kolonlarla depreme karşı direnç gösterecek bir hipersisteme sahip olmadığından, bu problem iki büyük taşıyıcı şaftın diyagonal olarak yerleştirilmesiyle çözümlenmiştir. Bu şaftlar 30cm perde duvar kullanılarak 12,20x6,00cm ve 7,30x6,10cm boyutlarında tasarlanmış ve depreme karşı adeta binanın “çapa”larını oluşturmuştur.
1 no’lu şaft (80m2) giriş katında resepsiyon ve personel girişi, tüm katlarda ana merdiven, iki adet asansör, kat holü, 3. ve 6. katlarda özürlü WC, ara katlarda ise bir bay bir bayan WC, çay ocağı, sigorta, kontrol ve aydınlatma panelleri, temizlik odalarını içermektedir. 2 no’lu şaft (45m2) ise yoğun kullanımı olmayan yangın kaçış holü ve merdiveni, elektrik güç odası, kat havalandırma grupları odası ve bir adet WC’yi kapsamaktadır.
Peyzaj Tasarımı
Bina girişinin olduğu yer bulvar olduğu için gelişmiş yüksek robusta palmiyeler kullanılarak girişe yönlendirme yapılmıştır. Doğuda ise jakaranda ağaçları kullanılmıştır. Güneyde sakallı palmiye (washingtonia) ağaçları, batıda da arazi sınırı boyunca sıra halinde turunç ağaçları dikilmiştir. Bu ağaçların ve diğer tercih edilen bitkilerin gerek Adana iklimi, gerekse arsanın konum özellikleri içinde davranışları dikkate alınmış, yaz kış yaprak dökmeyen palmiye ve turunç gibi ağaçların yansıra çok çiçekli yer bitkileri kullanılmıştır.
Kuranglez
Binanın batı cephesinde 1. bodrum katına hizmet eden bir kuranglez tasarlanmıştır. Rampa ile ulaşılan kuranglez 1. bodrum katına dışarıdan servis imkânı verirken, aynı zamanda hava bağlantısı gereken mekanlara da hizmet verir. Jeneratörlerin ihtiyacı olan egzoz çıkışı kuranglez üzerinden manika ile dışarıya ulaşır. Ayrıca kuranglez altında tesis edilen su deposuna da buradan ulaşılır.
Bina kullanımı kurgulanırken ana giriş ve personel girişi olmak üzere iki ayrı giriş düşünülmüştür. Bina ana girişi kuzeybatı doğrultusunda iki kat yüksekliğinde geri çekilerek “portik” kurgusu ile tasarlanmıştır. Bu kurgu bina girişini rahatlatırken, ana girişi tarif etmekte, aynı zamanda güneşli Adana günlerinde insanların bekleyebilecekleri şehre de hizmet eden fonksiyonel bir alan oluşturmaktadır. Ana girişten girildiğinde +20.75 kotuna kadar olan katlardaki müşteri hizmet birimleri ve daha sonraki katlardaki yönetim birimleri açık plan olarak tasarlanmıştır. Sirkülasyon, yangın merdiveni, ıslak hacimler ve katlarda gerekli olan teknik mekanlar binaya diyagonal yerleştirilmiş iki adet taşıyıcı kule içerisinde çözülmüştür. Diğer teknik odalar, sığınak, kasa, kapalı otopark gibi mekanlar ise bodrum katlarında çözülmüştür.
Binanın personel giriş saçağı ve çatı pergolası, uçak kanadı yapımında da kullanılan “monocoque structure” ilkelerine göre tasarlanmıştır. Bu elemanlar hafiflik, strüktürel davranış ve kesit tasarım özellikleri ile yüksek rüzgâr gücüne karşı direnç sağlamaktadır.
Kuzey ve Batı Cepheleri Tasarımı
Kuzey ve batı cephelerinde konumlanan pencereler 150–60cm ve 150-120cm modul aralıklarıyla yerleştirilmiştir. Bu modül tüm cephe kaplamasında da devam etmektedir. Pencerelerin sol kenarları mevsimsel etkiler, rüzgâr ve güneşin konumuna göre her iki cephede farklı açılarda pahlanarak, cephelerde ihtiyaç duyulan farklılığın modülleri bozmadan gerçekleştirilmesi sağlanmıştır. Bu pahlanmış kısımlar pencere boyutlarını küçültse de, belli bir açıyla duvarla birleştikleri için görüş alanı da daralmamıştır. Zamanında kalelerde de düşmanları gözlemek ve savaş sırasında savunma yapmak amacıyla yapılmış mazgallar da görüş açısını geniş tutmak amacıyla aynı yöntemle yapılmışlardır.
Güney ve Doğu Cam Kule Tasarımı
Binanın güney ve doğu yönündeki cepheler hem eski şehre baktığı – güzel bir manzaraya sahip olduğu – hem de gün ışığını yukarıdan dik bir şekilde aldığı için cam bir kule şeklinde tasarlanmıştır. Bu cam kulenin gün ışığı alımını kontrol etmek amacıyla cephede belli aralıklarla yatay cam paneller yerleştirilmiştir. Bu paneller kulenin şeffaflığını azaltmadan, cam yoğunluğunu görsel olarak güçlendirirken gelen güneş ışınlarını yansıtarak direkt olarak bina içine girişini de engellerler. Döşemenin cam kule tarafında sonlanan kısmı, döşemenin konsol olmasının doğal sonucu olarak pahlanarak inceltilmiştir. Döşeme ve cam kulenin birleşim detayının parapetsiz olarak çözülmesi sonucu, kesintisiz bir cam kule görünümü yaratılmıştır.