Tom Martin Fabrika
2012 yılında tamamlanması planlanmakta olan yapıyı 2012 Arkitera Genç Mimar Ödülü'nü kazanan Arkizon ekibi şöyle anlatıyor:Tom Martin Jean firması, bizden Gebze'deki arazileri üzerinde 10.000 metrekarelik bir fabrika binası tasarlamamızı istedi. Yatırım amaçlı düşünülen ve kiraya verilecek yapının, belirli bir kullanıcısının olmaması, bizi içi boş bir fabrika kütlesi ile karşı karşıya bıraktı. Elimizde, üretim şemaları, makine ebatları gibi bilgiler olmayınca, fabrika nasıl tasarlanabilirdi? Bu sorunun cevabını bulmak için fabrikalarla ilgili üretilen arketipleri incelemeye başladık.
Fabrika kütleleri doğaları gereği, işlevselliğin kristalize hale geldiği yapılar. Üretim bandına göre ayarlanmış geniş açıklıklar ve makul bir grid sistemi bu yapıların vazgeçilmezleri. Ofis / yönetim bölümlerinin imalat alanlarıyla ilişkisi her zaman fabrika yapılarının en önemli mimari sorunu. Çoğu fabrikada imalat ile yönetim birimleri arası koparılarak bu ilişki baştan –en azından kütlesel düzeyde- inkâr edilmeye çalışılır. Daha sık yapılan bir çözüm ise, binayı yönetim-imalat olarak ayırmadan tek bir grid mantığından çözmek ve işlevsel farklılaşmayı cephelerin ayrışmasıyla belirtmek.
Bizim istediğimiz ikisi de değildi. Yapı, bir imalat hacmi olarak başlayıp, yola yaklaştığı, cephe verdiği noktalarda ofislere dönüşürken aynı zamanda morfolojisini de değiştirmeli ama sonuç-ürün asla iki ayrı kütle ya da salt cephe dekor değişikliği gibi algılanmamalıydı.
Maket ve 3 boyutlu modeller üzerinde yapılan pek çok etüt sonrasında şu anda inşa edilen kütleye ulaştık. Yapı tam da istediğimiz şekilde, imalat alanlarında son derece ortogonal çizgilerle başlıyor. Derin imalat kütlelerinin arasına iç bahçeler yerleştirerek, doğal havalandırma ve ışığı hacme homojen dağıttık. Ortogonal çizgiler ofise yaklaşmaya başladıkça bozulmaya, akstan şaşmaya başlıyor. Önce cephede başlıyor bu hareket, sonra sırasıyla kütleye, merdivenlere ve hatta taşıyıcı sisteme bile yansıyor. Katı bir çerçeve ile başlayan taşıyıcılar, yol cephesindeki V kolonla sona eriyor.
Ön cephedeki seyir terasları ve çatıdaki rekreasyon alanları ise kullanıcı belirsiz yapının diğer öne çıkan unsurları.